علت بناء اسم شباهت مُدنِی داشتن اسم به حرف است.
مراد از شباهت مُدنِی و غیر مُدنِی چیست!؟
شباهت بر دو قسم است :
۱- شباهت مُدْنِی : چیزی که مقتضی اعراب میباشد با جهت شباهت معارضه نکند. مانند : « شباهت ضمایر به حروف » زیرا هیچ مقتضی اعراب با « شباهت وضعی » معارضه نمی نماید.
۲- شباهت غیر مُدْنِی : شباهتی که با جهت شباهت ، چیزی که مقتضی اعراب است معارضه نماید. مانند : « أیّ » استفهامیه و شرطیه ؛ زیرا «أیّ» شرطیه چون دارای معنای «إن» شرطیه و «أیّ» استفهامیه دارای معنای «همزه» استفهامیه است « شباهت معنوی » به حروف دارند و این نوع شباهت ، مقتضی بنای آن دو است ولی از آنجا که «أیّ» از اسماء واجب الإضافة میباشد و « اضافه » از خصائص اسم و مقتضی اعراب است، این مقتضی اعراب با آن مقتضی بناء معارضه می نماید ، در نتیجه هر دو تساقط میکنند و از بین میروند و «أیّ» به اصلش بر میگردد که اسم است. و گفته شد که اصل اسم «اعراب» است. پس «أیّ» به هردو قسمش معرب است.
پس شباهتی که موجب بناء شدن اسم میشود «شباهت مدنی» است.